अंजनेरी

शुक्रवार ५ जुलै सकाळी ६ वाजता  अभिजित आणि अमोलला कॉल केला. दोघेही निघालेच होते आर्ध्या तासात तिघे S.T stand वर भेटलो. याहिवेळी नेहमीप्रमाणे अर्ध्याहून जास्त जनांनी येणे टाळलेच होते. मग तिघांनीच पुढे प्रस्थान केले.
९ वाजता अंजनेरी फाट्यावर तिघे येवून पोहोचलो . पुढची रूपरेषा ठरलेलीच होती त्याप्रमाणेच लगेच अंजनेरी गावाची वाट धरली.
वाटेतच राजांची अश्वारूढ भव्य असा पुतळा पाहून तिघेही काही क्षण थबकलो . राजांप्रमाणेच बसवेश्वर व महाराणा प्रताप यांच्याही प्रतिमा तेथे होत्या. राजांना अभिवादन करून पुढे निघालो.

 वाटेतच भव्य अशी मूर्ती असलेले हुनुमानाचे मंदिर असल्याचे ग्रामस्थान कडून कळले व वाट वाकडी करून आम्ही तिकडे निघालो. अवाढव्य मारुतीच्या मूर्तीकडे पाहून खरच शीर नतमस्तक झाले.

गावातून गडाकडे जाणारी वाट धरली वाटेत शानिदेवांचे एक छोटे मंदिर आहे तसेच भगवान महावीरांचा चिंतनात मग्न असा पुतळा लांबूनच दुष्टीपथास पडतो.

जवळच एक भग्न शिवालय आहे. शेजारची गुंफा आणि मंदिरावरील शिल्पे पाहताच लक्ष्यात येते कि मंदिर फार प्राचीन  असावे.

अंजनेरी गाव तसे लहानाच आहे. गावाचा मुख्य व्यवसाय शेती व पशुपालन. गावातून जाताना पावसापासून बचाव व्हावा म्हणून घराच्या भिंतीचा आधार घेणाऱ्या कोंबड्यांची मोठी गम्मत वाटली

गावातून पुढे गडाकडे जाण्यासाठी रस्ता तयार करण्यात आला आहे .
गावातून गडावर जाणाऱ्या पायऱ्या पर्यंत साधारण १५ ते २० मिनिट लागतात पण एकीकडे गावातील शाळा, पाण्याने तुडुंब भरलेल्या विहिरी व भाताची खाचरे तर दुसर्या बाजूला नवरा-नवरी चे सुळके पाहण्यात पायऱ्यापाशी येवून पोहोचल्याचे कळलेही नाही.

साधारणपणे १० ते १५ मिनिटात पायऱ्यांच्या वाटेने तिघे खिंडी जवळ येवून
पोहोचलो . खिंडीमध्ये दोन गुंफा आहेत.

पुढचा रस्ता जर सुखावह होता १० मिनिटात आम्ही अंजनी मातेच्या मंदिरा पर्यंत
येऊन पोहोचलो. मंदिर तसे छोटेसेच आहे पण एकूण रचनेवरून असावे. मंदिराशेजारी २ कुंड आहेत.

मंदिरामागून रस्ता तळ्याकडे जातो. एवढ्या उंचीवर असलेले तळे पाहून आश्चर्य वाटले.  
तळ्याचा आकार पाउलप्रमाणे आहे. हनुमानाणे सूर्याला पकडन्यासाठी केलेल्या उड्डाणावेळी उमटलेले हे पाउल आहे अशी आख्यायिका मंदिरातल्या बाबाजीकडून ऐकायला मिळाली .

तळ्याशेजारून  एक रस्ता वरती जातो. पुढे डावीकडे एक रस्ता साधारण २० पुढे जातो. त्याठिकाणी एक गुंफा आहे. तिथे हनुमानाचा  जन्म झाला असे मानले जाते. मंदिरातील बाबाजी याच गुहेत राहतात.

उजवीकडे जो रस्ता जातो तो सरळ वर जाऊन मुख्य मंदिराकडे जातो. तिथपर्यंत जाण्यास साधारण १५  मिनिट लागले.
मंदिर तसे छोटेसेच आहे. मंदिरात एक हनुमाना समवेत अंजनी मातेची मूर्ती आहे. मंदिरा भोवती अनेक शिल्प विखुरलेली आहेत.

मंदिरा भोवती काही कुंड आहेत. मच्छिंद्र नाथांनी तयार केलेली काही कुंड मंदिरानजीक असल्याचे ऐकले होते पण वातावारण खराब असल्याने ती शोधणे जर अवघडच होते.

पाऊसाने चांगलाच जोर धरला होता काही अंतरा पलीकडे पाहणेहि अशक्य होते. अशा वातावरणात भगवा मात्र डौलाने फडकत होता.

काही वेळ पावसाचा आनंद घेऊन आम्ही त्र्यंबकेश्वरकडे निघण्याचा निर्णय घेतला.

जवळपास पाऊण तासात आम्ही खाली येउन पोहोचलो व त्र्यंबकेश्वरकडे कूच केले.

२ तास  रांगेत उभे राहिल्यानंतर दर्शन झाले. मंदिराजवळून ब्रम्हगिरी खुणावत होताच. घराकडे निघालो ते ब्रम्हगिरीला भेट देण्याचा निश्चय करूनच.     
काही फोटोग्राफ्स

शिवताण्डवस्तोत्र (Shiva Tandava Stotram)

जटाटवीगलज्जलप्रवाहपावितस्थले
गलेवलम्ब्य लम्बितां भुजङ्गतुङ्गमालिकाम् ।
डमड्डमड्डमड्डमन्निनादवड्डमर्वयं
चकार चण्डताण्डवं तनोतु नः शिवः शिवम् ॥ 1 ॥

जटाकटाहसम्भ्रमभ्रमन्निलिम्पनिर्झरी-
-विलोलवीचिवल्लरीविराजमानमूर्धनि ।
धगद्धगद्धगज्ज्वलल्ललाटपट्टपावके
किशोरचन्द्रशेखरे रतिः प्रतिक्षणं मम ॥ 2 ॥

धराधरेन्द्रनन्दिनीविलासबन्धुबन्धुर
स्फुरद्दिगन्तसन्ततिप्रमोदमानमानसे ।
कृपाकटाक्षधोरणीनिरुद्धदुर्धरापदि
क्वचिद्दिगम्बरे मनो विनोदमेतु वस्तुनि ॥ 3 ॥

जटाभुजङ्गपिङ्गलस्फुरत्फणामणिप्रभा
कदम्बकुङ्कुमद्रवप्रलिप्तदिग्वधूमुखे ।
मदान्धसिन्धुरस्फुरत्त्वगुत्तरीयमेदुरे
मनो विनोदमद्भुतं बिभर्तु भूतभर्तरि ॥ 4 ॥

सहस्रलोचनप्रभृत्यशेषलेखशेखर
प्रसूनधूलिधोरणी विधूसराङ्घ्रिपीठभूः ।
भुजङ्गराजमालया निबद्धजाटजूटक
श्रियै चिराय जायतां चकोरबन्धुशेखरः ॥ 5 ॥

ललाटचत्वरज्वलद्धनञ्जयस्फुलिङ्गभा-
-निपीतपञ्चसायकं नमन्निलिम्पनायकम् ।
सुधामयूखलेखया विराजमानशेखरं
महाकपालिसम्पदेशिरोजटालमस्तु नः ॥ 6 ॥

करालफालपट्टिकाधगद्धगद्धगज्ज्वल-
द्धनञ्जयाधरीकृतप्रचण्डपञ्चसायके ।
धराधरेन्द्रनन्दिनीकुचाग्रचित्रपत्रक-
-प्रकल्पनैकशिल्पिनि त्रिलोचने मतिर्मम ॥ 7 ॥

नवीनमेघमण्डली निरुद्धदुर्धरस्फुरत्-
कुहूनिशीथिनीतमः प्रबन्धबन्धुकन्धरः ।
निलिम्पनिर्झरीधरस्तनोतु कृत्तिसिन्धुरः
कलानिधानबन्धुरः श्रियं जगद्धुरन्धरः ॥ 8 ॥

प्रफुल्लनीलपङ्कजप्रपञ्चकालिमप्रभा-
-विलम्बिकण्ठकन्दलीरुचिप्रबद्धकन्धरम् ।
स्मरच्छिदं पुरच्छिदं भवच्छिदं मखच्छिदं
गजच्छिदान्धकच्छिदं तमन्तकच्छिदं भजे ॥ 9 ॥

अगर्वसर्वमङ्गलाकलाकदम्बमञ्जरी
रसप्रवाहमाधुरी विजृम्भणामधुव्रतम् ।
स्मरान्तकं पुरान्तकं भवान्तकं मखान्तकं
गजान्तकान्धकान्तकं तमन्तकान्तकं भजे ॥ 10 ॥

जयत्वदभ्रविभ्रमभ्रमद्भुजङ्गमश्वस-
-द्विनिर्गमत्क्रमस्फुरत्करालफालहव्यवाट् ।
धिमिद्धिमिद्धिमिध्वनन्मृदङ्गतुङ्गमङ्गल
ध्वनिक्रमप्रवर्तित प्रचण्डताण्डवः शिवः ॥ 11 ॥

दृषद्विचित्रतल्पयोर्भुजङ्गमौक्तिकस्रजोर्-
-गरिष्ठरत्नलोष्ठयोः सुहृद्विपक्षपक्षयोः ।
तृष्णारविन्दचक्षुषोः प्रजामहीमहेन्द्रयोः
समं प्रवर्तयन्मनः कदा सदाशिवं भजे ॥ 12 ॥

कदा निलिम्पनिर्झरीनिकुञ्जकोटरे वसन्
विमुक्तदुर्मतिः सदा शिरःस्थमञ्जलिं वहन् ।
विमुक्तलोललोचनो ललाटफाललग्नकः
शिवेति मन्त्रमुच्चरन् सदा सुखी भवाम्यहम् ॥ 13 ॥

निलिम्प नाथनागरी कदम्ब मौलमल्लिका,
निगुम्फनिर्भक्षरन्म धूष्णिकामनोहरः ।
तनोतु नो मनोमुदं विनोदिनींमहनिशं,
परिश्रय परं पदं तदंगजत्विषां चयः ॥14॥
प्रचण्ड वाडवानल प्रभाशुभप्रचारणी,
महाष्टसिद्धिकामिनी जनावहूत जल्पना ।
विमुक्त वाम लोचनो विवाहकालिकध्वनिः,
शिवेति मन्त्रभूषगो जगज्जयाय जायताम् ॥15॥
इमं हि नित्यमेवमुक्तमुत्तमोत्तमं स्तवं
पठन्स्मरन्ब्रुवन्नरो विशुद्धिमेतिसन्ततम् ।
हरे गुरौ सुभक्तिमाशु याति नान्यथा गतिं
विमोहनं हि देहिनां सुशङ्करस्य चिन्तनम् ॥ 16 ॥

पूजावसानसमये दशवक्त्रगीतं यः
शम्भुपूजनपरं पठति प्रदोषे ।
तस्य स्थिरां रथगजेन्द्रतुरङ्गयुक्तां
लक्ष्मीं सदैव सुमुखिं प्रददाति शम्भुः ॥ 17 ॥


॥ इति श्रीरावणकृतं शिवताण्डवस्तोत्रं सम्पूर्णम् ॥